Các lỗi thi công kết cấu xuất hiện với tần suất đáng báo động, đặc biệt ở những công trình thi công nhanh, giá rẻ hoặc thiếu giám sát kỹ thuật. Chỉ cần một sai lệch nhỏ trong thi công cũng có thể tạo ra điểm yếu kết cấu nghiêm trọng, khiến công trình dễ sập đổ khi gặp gió giật mạnh. Vậy những lỗi thi công nào khiến công trình dễ sập khi có gió giật? Làm sao để phòng tránh? Hãy cùng Xây dựng Khải Minh tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây.
Vì sao gió giật lớn gây nguy hiểm cho kết cấu công trình?
Khi có gió mạnh bất ngờ, áp lực không khí tác động lên tường, mái và toàn bộ khung kết cấu tăng đột ngột, gây ra lực kéo, lực đẩy, xoắn vặn và dao động liên tục. Những tác động này có thể khiến kết cấu bị biến dạng, đứt gãy hoặc sụp đổ nếu hệ khung không đủ chắc chắn.
Gió giật lớn sẽ gây nguy hiểm cho kết cấu công trình
Đặc biệt với các công trình cao tầng, nhà mái rộng, kết cấu nhẹ, hoặc xây ở khu vực ven biển nơi gió lồng và hướng gió thay đổi thất thường, áp lực này càng trở nên nguy hiểm. Nếu giằng mái không đủ, móng yếu, hoặc tường bao lắp sai kỹ thuật cũng có thể là điểm khởi đầu cho sụp đổ dây chuyền.
Những lỗi thi công nào khiến công trình dễ sập khi có gió giật?
Những lỗi thi công nào khiến công trình dễ sập khi có gió giật? Tổng hợp từ các dự án thực tế và báo cáo kỹ thuật hiện trường, dưới đây là danh sách lỗi thi công có nguy cơ cao gây sập đổ công trình:
Bố trí hệ kết cấu thiếu tính đồng bộ
Nguyên nhân chính khiến công trình không đứng vững trước áp lực gió là do hệ dầm, cột và sàn được bố trí thiếu tính liên kết chặt chẽ. Thay vì tạo thành một khối thống nhất để cùng chịu lực, các bộ phận này bị rời rạc, dẫn đến hiện tượng dồn tải không đều, làm tăng nguy cơ nứt, lún hoặc gãy cục bộ khi chịu rung lắc liên tục.
Ở nhiều công trình dân dụng, các lỗi thi công kết cấu này xảy ra do thi công theo bản vẽ sơ sài, hoặc do người thợ không hiểu đúng nguyên lý kết cấu. Trong khi đó, những công trình được thiết kế và thi công đúng kỹ thuật sẽ đảm bảo mỗi phần tử cấu trúc đều có liên kết rõ ràng và khả năng truyền tải trọng hiệu quả, giảm thiểu rủi ro khi xảy ra gió giật mạnh.
Chủ đầu tư cần bố trí hệ kết cấu đồng bộ
Thiết kế móng yếu, thi công nền đất không đúng tiêu chuẩn
Khả năng chống chịu của một công trình phụ thuộc rất lớn vào phần móng. Nếu phần móng không được tính toán chính xác theo tải trọng công trình hoặc đặt trên nền đất yếu mà chưa xử lý gia cố, kết cấu phía trên sẽ dễ bị nghiêng lệch, lún cục bộ hoặc sập đổ toàn phần.
Một số công trình xây dựng trên nền đất san lấp hoặc gần sông thường mắc các lỗi thi công kết cấu bỏ qua việc ép cọc, thử tải móng hoặc gia cố nền bằng lớp vật liệu chịu lực. Trong điều kiện bình thường, sai sót này có thể chưa lộ rõ, nhưng khi gió giật mạnh xảy ra, nhất là với công trình cao tầng hoặc mái rộng toàn bộ tải trọng rung động sẽ truyền xuống móng, gây sự cố khó lường.
Thiếu hệ giằng chống xoắn trong kết cấu nhẹ
Các công trình sử dụng khung thép nhẹ, nhà tiền chế, nhà xưởng hay mái tôn thường có ưu điểm thi công nhanh và chi phí thấp. Tuy nhiên, nếu không được bổ sung hệ giằng chống xoắn đầy đủ, toàn bộ khung kết cấu sẽ mất ổn định trước lực xoắn và dao động ngang do gió tạo ra.
Trong một số trường hợp thực tế, các lỗi thi công kết cấu khiến phần mái nhà xưởng hoặc khung thép cao 4 - 5 mét bị đổ sập chỉ sau vài phút khi gió giật cấp 8 - 9. Nguyên nhân chính là kết cấu nhẹ không có hệ giằng chống xoắn hoặc giằng được lắp đặt sai vị trí, thiếu độ chéo, không đủ cường độ chịu lực.
Công trình thi công đúng chuẩn, đảm bảo kết cấu
Vật liệu xây dựng kém chất lượng
Sử dụng vật liệu kém chất lượng khi xây dựng như thép không đủ cường độ, xi măng pha trộn sai tỉ lệ, gạch có độ rỗng lớn hoặc tôn lợp mỏng dưới mức cho phép là nguyên nhân trực tiếp khiến kết cấu suy yếu nhanh chóng.
Khi xảy ra gió giật mạnh, lực tác động lên bề mặt công trình tăng gấp nhiều lần so với bình thường. Những vật liệu không đủ độ bám dính, dễ giòn vỡ hoặc co ngót bất thường sẽ nhanh chóng bị phá vỡ. Cột dễ gãy, tường có thể bung gạch, còn mái tôn thì bị tốc lên như "bóc vỏ", gây nguy hiểm lớn cho cả người bên trong lẫn khu vực xung quanh.
Mái và tường bao lắp đặt sai kỹ thuật
Trong nhiều công trình, đặc biệt là nhà dân, mái và tường bao thường được thi công theo kinh nghiệm của thợ, thiếu sự giám sát kỹ thuật. Điều này dẫn đến các lỗi như không gắn đủ vít, thiếu đai giữ mái, tôn bắt ngược chiều gió, hoặc lợp mái không có liên kết chặt với hệ xà gồ.
Khi gió giật đột ngột, những bộ phận này là nơi chịu lực trực tiếp đầu tiên. Nếu liên kết yếu, vật liệu sẽ bị bung khỏi khung, gây nguy cơ sập mái, đổ tường và kéo theo phần kết cấu chính phía dưới.
Cách phòng tránh các lỗi thi công kết cấu khi xây dựng
Khi thi công, chủ đầu tư cần chủ động phòng tránh các lỗi thi công kết cấu từ khâu thiết kế bằng những giải pháp sau:
Thiết kế kết cấu công trình có tính toán tải gió địa phương
Thiết kế kết cấu có tính toán tải gió địa phương
Một bản vẽ kiến trúc hoàn hảo sẽ trở nên vô nghĩa nếu phần kết cấu không được tính toán đúng tải trọng, đặc biệt là tải gió. Mỗi vùng miền có đặc điểm khí hậu và vận tốc gió riêng. Do đó, khi thiết kế công trình, dù là nhà ở, nhà xưởng, hay công trình công cộng, kỹ sư kết cấu cần xác định được tải gió tiêu chuẩn tại khu vực, đồng thời dự phòng thêm biên độ an toàn.
Bên cạnh đó, các yếu tố như chiều cao công trình, hướng gió chính, khoảng trống xung quanh hay sự phản xạ gió từ công trình lân cận cũng nên được đưa vào tính toán kết cấu. Chỉ khi dựa trên dữ liệu thực tế địa phương, phương án thiết kế mới đủ năng lực chống chịu khi gió giật xảy ra.
Sử dụng vật liệu đạt tiêu chuẩn và có chứng nhận rõ ràng
Tất cả thép xây dựng, xi măng, gạch, tấm lợp, bu lông, keo dán… cần có chứng chỉ chất lượng, hóa đơn nguồn gốc. Trong trường hợp sử dụng kết cấu nhẹ, càng phải lựa chọn vật liệu đúng chủng loại, đúng trọng lượng và đúng tính chất cơ học.
Thi công móng đúng kỹ thuật, khảo sát nền đất kỹ lưỡng
Trước khi đổ móng, cần thực hiện khảo sát địa chất chuyên sâu để xác định loại đất, mức độ chịu tải, mực nước ngầm để tránh các lỗi thi công kết cấu.
Dựa trên dữ liệu này, kỹ sư sẽ đưa ra giải pháp móng phù hợp như: móng cọc, móng bè, móng đơn, móng kết hợp, hoặc gia cố nền bằng cọc tre, cọc cát, cọc xi măng đất… Các móng này cần được kết nối chắc chắn với hệ cột, có thép neo đúng chiều dài và được bảo dưỡng đúng quy trình để tránh bị rỗ, nứt hoặc lún lệch khi thi công.
Thi công móng đúng kỹ thuật, khảo sát nền đất kỹ lưỡng
Tăng cường hệ giằng
Kết cấu nhẹ không có hệ giằng chống xoắn là nguyên nhân chính khiến công trình dễ bị sập khi có gió lớn. Để hệ giằng phát huy hiệu quả, cần đảm bảo các yếu tố kỹ thuật đặt đúng vị trí, đúng khoảng cách, chọn đúng tiết diện thép, và hàn/bắt bu lông theo tiêu chuẩn lực siết. Ngoài ra, nên kết hợp các thanh liên kết ngang để tạo thành mạng lưới chịu lực toàn diện, hạn chế các chuyển động riêng lẻ của từng phần tử trong hệ khung.
Giám sát thi công chặt chẽ từng công đoạn
Ngay cả với bản vẽ tốt và vật liệu đạt chuẩn, các lỗi thi công kết cấu vẫn có thể xuất hiện nếu quá trình thi công không được kiểm tra chặt chẽ. Do đó, mỗi công trình nên có ít nhất một kỹ sư giám sát kết cấu độc lập để kiểm soát các hạng mục: lắp dựng cốt thép, đổ bê tông, hàn nối, lắp đặt khung thép, giằng, bu lông neo...
Ngoài ra, chủ đầu tư nên yêu cầu nghiệm thu định kỳ theo từng giai đoạn thi công. Kiểm tra từng lớp móng, dầm, cột, mái… giúp phát hiện sai sót từ sớm và có giải pháp xử lý trước khi bước sang giai đoạn tiếp theo.
Cần giám sát thi công chặt chẽ từng công đoạn
Hy vọng, qua chia sẻ trên đây, bạn đã nắm được các lỗi thi công kết cấu cần tránh. Để hạn chế những sai lầm không đáng có này, chủ đầu tư nên chọn đơn vị thi công uy tín, chuyên nghiệp. Đội ngũ kỹ sư của Xây dựng Khải Minh có chuyên môn thực chiến, kinh nghiệm thi công các công trình ở khu vực có điều kiện khí hậu khắc nghiệt, cam kết mang đến cho bạn công trình vững chắc ngay từ nền móng, an tâm sử dụng dài lâu. Liên hệ với để được tư vấn giải pháp thi công phù hợp nhé!
CÔNG TY CỔ PHẦN TVGS THIẾT KẾ XÂY DỰNG KHẢI MINH
- Website: https://xaydungkhaiminh.vn/
- Fanpage: https://www.facebook.com/xaydungkhaiminh
- Tiktok: https://www.tiktok.com/@xd_khaiminh.jsc
- Youtube: https://www.youtube.com/@xaydungkhaiminh2157
- HOTLINE: 0901 999 998
- Email: hungthinhkhaiminhgroup@gmail.com
