Rủi ro cháy nổ luôn là cơn ác mộng của không ít chủ đầu tư khi điều hành trung tâm thương mại. Với số lượng người cũng như máy móc cực lớn, chỉ một sai sót cũng có thể dẫn đến những hậu quả khôn lường. Hãy cùng Xây dựng Khải Minh tìm hiểu ngay những giải pháp quản lý rủi ro hiệu quả qua bài viết dưới đây.
Các nguy cơ cháy nổ tại trung tâm thương mại
Trong các trung tâm thương mại, rủi ro cháy nổ có thể phát sinh từ nhiều yếu tố khác nhau từ hệ thống kỹ thuật, hoạt động kinh doanh đến cả các yếu tố con người. Nhận diện chính xác các nguy cơ sẽ giúp chủ đầu tư xác định biện pháp phòng ngừa và quản lý kịp thời.
Hệ thống điện và thiết bị kỹ thuật
Một trong những nguy cơ chính gây rủi ro cháy nổ tại các trung tâm thương mại là hệ thống điện và các thiết bị kỹ thuật. Trung tâm thương mại luôn sử dụng một lượng điện năng lớn để vận hành các thiết bị như chiếu sáng, điều hòa không khí, thang máy,...
Hệ thống điện và kỹ thuật gặp sự cố có thể gây cháy nổ nghiêm trọng
Trong trường hợp hệ thống điện quá tải, dây dẫn có thể bị quá nhiệt dẫn đến chập cháy nguy hiểm. Bên cạnh đó, nếu các thiết bị điện không được bảo trì đúng cách cũng có thể trở thành nguyên nhân gây cháy bất cứ lúc nào.
Khu vực ẩm thực và bếp ăn
Khu vực ẩm thực và bếp ăn trong các trung tâm thương mại thường tiềm ẩn nhiều rủi ro cháy nổ do sử dụng các thiết bị nấu ăn bằng ga, điện công suất lớn. Khi có sự cố rò rỉ gas hoặc cháy dầu mỡ trong quá trình chế biến thực phẩm, ngọn lửa có thể dễ dàng lan rộng nhanh chóng, gây ra cháy lớn.
Ngoài ra nếu vệ sinh khu vực này không đúng cách cũng có thể làm tăng nguy cơ do các vết dầu mỡ và thức ăn thừa dễ cháy tích tụ lại và trở thành nguồn cháy. Do đó, chủ đầu cần đặc biệt chú trọng kiểm soát an toàn trong các khu vực để ngăn ngừa tai nạn, hạn chế tối đa tổn thất.
Hành vi bất cẩn của khách hàng
Hành vi bất cẩn của khách hàng tại các trung tâm thương mại cũng có thể là một trong những nguyên nhân dẫn đến cháy nổ. Cụ thể, không ít khách hàng thường có hành vi hút thuốc tại các khu vực cấm tiềm ẩn những hậu quả khôn lường.
Hút thuốc lá không đúng nơi cũng có thể là nguyên nhân của các rủi ro cháy nổ
Tàn thuốc chưa tắt hoặc bật lửa bị bỏ quên có thể dễ dàng gây cháy, đặc biệt là khi bỏ vào các thùng rác có vật liệu dễ cháy như giấy, vải hoặc nhựa. Ngoài ra, khách hàng cũng có thể vô tình mang theo các vật liệu dễ cháy như bình xịt, bật lửa,... gây nguy hiểm nếu gặp nhiệt độ cao hoặc tia lửa.
Nguy cơ từ hạ tầng và cấu trúc công trình
Thực tế, các rủi ro cháy nổ cũng có thể đến từ chính thiết kế của tòa nhà. Nếu lối thoát hiểm không đủ rộng, bị cản trở bởi các đồ vật, khó di chuyển sẽ làm chậm trễ quá trình sơ tán trong tình huống khẩn cấp.
Thêm vào đó, các vật liệu dễ cháy trong kết cấu tòa nhà như vách tường, trần nhà, cửa sổ và sàn cũng có khả năng làm đám cháy lan nhanh khi thiết bị điện xảy ra sự cố. Chính vì vậy, chủ đầu tư cần thiết kế lối thoát hiểm phù hợp, lựa chọn vật liệu xây dựng phù hợp, đáp ứng tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy.
Hậu quả nghiêm trọng nếu xem nhẹ rủi ro cháy nổ
Không ít trung tâm thương mại hiện nay vẫn chưa đánh giá đúng mức độ nghiêm trọng của rủi ro cháy nổ, dẫn đến những hậu quả nặng nề, bao gồm:
Thiệt hại về người
Trong môi trường đông đúc như trung tâm thương mại, một sự cố cháy nổ cũng có thể nhanh chóng dẫn đến những hậu quả thảm khốc về người. Khói độc, nhiệt độ cao và không gian kín đều là những nguyên chủ yếu dẫn đến ngạt khói, bỏng nặng thậm chí nguy hiểm đến cả tính mạng.
Tổn thất tài sản lớn
Khi rủi ro cháy nổ đã xảy ra, hàng nghìn sản phẩm, thiết bị điện tử, vật liệu nội thất và cấu trúc hạ tầng có thể bị thiêu rụi hoàn toàn. Thiệt hại không chỉ thuộc về chủ đầu tư mà còn ảnh hưởng đến nhiều doanh nghiệp thuê mặt bằng bên trong trung tâm. Bởi vậy chỉ một vụ cháy lớn cũng có thể tổn thất tới hàng chục tỷ đồng.
Các rủi ro cháy nổ nếu xảy ra có thể gây ra tổn thất hàng tỷ đồng
Gián đoạn kinh doanh
Sau sự cố, việc khắc phục hiện trường, điều tra nguyên nhân và sửa chữa hệ thống cũng sẽ kéo dài từ vài tuần cho đến vài tháng. Trong thời gian đó, toàn bộ hoạt động kinh doanh đều bị gián đoạn, gây mất khách hàng, mất doanh thu và mất luôn cả đối tác.
Mất uy tín và rủi ro pháp lý
Ngoài thiệt hại về mặt vật chất, một vụ cháy xảy ra còn ảnh hưởng trực tiếp đến hình ảnh và uy tín của trung tâm thương mại trong mắt công chúng. Báo chí, mạng xã hội và khách hàng sẽ đặt dấu hỏi lớn về năng lực quản lý và cam kết an toàn của chủ đầu tư. Ngoài ra, nếu bị xác định có sai phạm trong công tác phòng cháy chữa cháy, doanh nghiệp còn có thể bị phạt hành chính và truy cứu trách nhiệm hình sự.
Giải pháp PCCC hiệu quả giảm thiểu rủi ro cháy nổ
Để đảm bảo an toàn trung tâm thương mại, doanh nghiệp cần triển khai hệ thống giải pháp PCCC chuyên nghiệp, bài bản, đáp ứng tiêu chuẩn an toàn:
Giải pháp kỹ thuật, đầu tư hệ thống PCCC hiện đại và đồng bộ
Một trong những cách quan trọng nhất để giảm thiểu rủi ro cháy nổ là trang bị hệ thống phòng cháy chữa cháy theo tiêu chuẩn hiện đại. Trung tâm thương mại cần có đầy đủ cảm biến khói, hệ thống báo cháy tự động, đầu phun nước (sprinkler) ở mọi khu vực trọng yếu.
Cách bố trí hệ thống PCCC trong trung tâm thương mại
Cùng với đó là hệ thống chữa cháy vách tường và bình chữa cháy mini cũng được bố trí hợp lý. Đặc biệt, chủ đầu tư cần đảm bảo các lối thoát hiểm được thiết kế khoa học, có đèn chỉ dẫn sáng liên tục và hệ thống hút khói, tăng áp cầu thang để hỗ trợ sơ tán an toàn.
Giải pháp quản lý kiểm tra và bảo trì định kỳ
Không chỉ chú trọng ở bước lắp đặt, hệ thống PCCC còn phải được kiểm tra, vận hành và bảo trì định kỳ để đảm bảo luôn trong tình trạng hoạt động tốt. Các khu vực có nguy cơ cao như kho hàng, khu bếp, tầng hầm cần được đánh giá rủi ro riêng biệt và thường xuyên. Trung tâm cần lập nhật ký bảo trì, lưu trữ hồ sơ kiểm tra hệ thống điện, bình chữa cháy, van cấp nước và các thiết bị kỹ thuật liên quan để có thể đối chiếu khi cần thiết.
Giải pháp con người đào tạo, diễn tập và nâng cao nhận thức
Con người là yếu tố then chốt quyết định hiệu quả phòng cháy chữa cháy. Vì vậy, mọi nhân viên từ bảo vệ, kỹ thuật đến lễ tân, nhân viên bán hàng đều cần được đào tạo định kỳ về quy trình xử lý cháy nổ, kỹ năng sơ tán và sử dụng bình chữa cháy.
Cần thực hiện diễn tập thử định kỳ để kiểm soát tốt khi rủi ro cháy nổ xảy ra
Cùng với đó, trung tâm nên tổ chức các buổi diễn tập thực tế để kiểm tra khả năng phản ứng. Chủ đầu tư cũng có thể kết hợp tuyên truyền qua biển cảnh báo, video hướng dẫn hoặc phát loa giờ cao điểm để giúp khách hàng và nhân viên nâng cao ý thức phòng cháy chữa cháy.
Các sai lầm cần tránh khi quản lý rủi ro cháy nổ tại trung tâm thương mại
Dù có vị trí vô cùng quan trọng nhưng nhiều đơn vị vẫn mắc những sai lầm phổ biến dưới đây khi quản lý rủi ro cháy nổ:
Chủ quan khi chưa từng xảy ra sự cố
Không ít ban quản lý thường cho rằng vì trung tâm chưa từng xảy ra cháy nên có thể lơ là một chút cũng không sao. Đây là suy nghĩ cực kỳ sai lầm. Bởi cháy nổ có thể xảy ra bất ngờ từ các nguồn như chập điện, bếp ăn, khu vực kho chứa hàng dễ cháy. Một phút lơ là, thiếu trách nhiệm cũng có thể dẫn đến những hậu quả không thể kiểm soát.
Lắp hệ thống PCCC chỉ để đối phó kiểm tra
Một số trung tâm thương mại lắp đặt hệ thống PCCC chỉ mang tính hình thức để đối phó với đoàn kiểm tra và quy định của pháp luật. Hệ thống báo cháy không hoạt động, bình chữa cháy hết hạn, vòi nước không đủ áp lực,... là tình trạng phổ biến ở nhiều công trình. Đây là sai lầm chết người vì khi đám cháy xảy ra, mọi thiết bị đều cần hoạt động chuẩn xác lên đến từng giây.
Sai lầm thường gặp khi quản lý rủi ro cháy nổ trung tâm thương mại
Không huấn luyện nhân viên sử dụng thiết bị PCCC
Nếu chỉ trang bị các thiết bị PCCC mà không huấn luyện, hướng dẫn sử dụng thì cũng chẳng khác nào là không làm gì. Bởi nếu không có kỹ năng thực tế, nhân viên sẽ dễ bị hoảng loạn, sử dụng sai cách, không dám can thiệp ngay từ ban đầu. Việc thiếu kiến thức sẽ khiến chúng ta bỏ lỡ thời điểm vàng để khống chế đám cháy nhỏ trước khi lan rộng.
Bỏ qua đánh giá nguy cơ theo từng khu vực
Mỗi khu vực trong trung tâm thương mại sẽ có mức độ rủi ro cháy nổ khác nhau. Ví dụ như khu nhà hàng bếp nấu, kho chứa vải vóc, khu vực kỹ thuật điện là những nơi có nguy cơ cao nhất. Tuy nhiên, nhiều trung tâm vẫn áp dụng một quy chuẩn chung, không phân tích kỹ rủi ro từng khu vực, dẫn đến thiếu giải pháp phù hợp, kém hiệu quả.
Bếp là khu vực dễ xảy ra cháy nổ nhất trong trung tâm thương mại
Không tổ chức diễn tập thực tế định kỳ
Một số trung tâm thương mại thường xem nhẹ việc diễn tập PCCC định kỳ vì cho rằng sẽ tốn thời gian cũng như ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh. Nhưng trên thực tế, diễn tập chính là cách duy nhất để kiểm tra khả năng phối hợp giữa con người, thiết bị và lối thoát hiểm trong tình huống nguy cấp. Không diễn tập, chúng ta sẽ không thể biết được những sai sót, hạn chế của hệ thống PCCC hiện có khi cháy nổ xảy ra thật.
Rủi ro cháy nổ chính là nguy cơ ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín thương hiệu, doanh thu, tài sản và cả mạng sống con người. Đầu tư vào các giải pháp quản lý rủi ro một cách bài bản chính là giải pháp bắt buộc phải thực hiện. Đừng đợi đến khi sự cố xảy ra mới tìm cách khắc phục bởi cái giá phải trả đôi khi thực sự là không thể cứu vãn.
Chủ động triển khai 5 giải pháp nêu trên sẽ là nền tảng giúp trung tâm thương mại vận hành an toàn, bền vững và tạo được niềm tin lâu dài với khách hàng. Hãy liên hệ với Xây dựng Khải Minh để được tư vấn chi tiết hơn về các phương án phòng ngừa rủi ro cháy nổ phù hợp nhanh chóng.
----------------------------------------
CÔNG TY CỔ PHẦN TVGS THIẾT KẾ XÂY DỰNG KHẢI MINH
- Website: https://xaydungkhaiminh.vn/
- Fanpage: https://www.facebook.com/xaydungkhaiminh
- Tiktok: https://www.tiktok.com/@xd_khaiminh.jsc
- Youtube: https://www.youtube.com/@xaydungkhaiminh2157
- HOTLINE: 0901 999 998
- Email: hungthinhkhaiminhgroup@gmail.com
